دردهای پریودی

راهنمای جامع مدیریت و درمان دردهای پریودی قاعدگی

دردهای پریودی، تجربه‌ای آشنا ولی پیچیده برای بسیاری از بانوان است. این مقاله با نگاهی ترکیبی به پزشکی مدرن و طب سنتی، راهکارهایی کاربردی، علمی و مؤثر برای کنترل، تشخیص و درمان دردهای قاعدگی ارائه می‌دهد.

نوع دیسمنوره	ویژگی‌ها
دیسمنوره اولیه	شروع از نوجوانی، بدون بیماری زمینه‌ای مشخص، با افزایش سن یا زایمان کاهش می‌یابد.
دیسمنوره ثانویه	در بزرگسالی ظاهر می‌شود، معمولاً ناشی از بیماری‌هایی مانند اندومتریوز یا فیبروم رحم.

تعریف درد پریودی و انواع آن

درد قاعدگی یا دیسمنوره (Dysmenorrhea)، به دردی اطلاق می‌شود که بسیاری از خانم‌ها پیش از شروع یا در طول دوران قاعدگی تجربه می‌کنند. این درد بیشتر در ناحیه زیر شکم، کمر و گاهی اوقات ران‌ها حس می‌شود.

دو نوع اصلی دیسمنوره:

1. دیسمنوره اولیه: شروع از نوجوانی، بدون علت پزشکی مشخص.
2. دیسمنوره ثانویه: مرتبط با بیماری‌هایی مانند اندومتریوز یا فیبروم، معمولاً در بزرگسالی بروز می‌کند.

نوع درد	سن شایع	افراد در معرض خطر	علائم اختصاصی	احتمال بیماری زمینه‌ای
دیسمنوره اولیه	۱۲ تا ۲۵ سال	نوجوانان، دختران بدون سابقه زایمان	درد شکمی، تهوع، اسهال، سردرد	کم یا بدون بیماری زمینه‌ای
دیسمنوره ثانویه	بالای ۲۵ سال	زنان با سابقه جراحی یا اندومتریوز	درد پایدار، رابطه جنسی دردناک، لکه‌بینی	بالا – نیاز به بررسی تخصصی

 

علت‌های فیزیولوژیک و روانشناختی درد قاعدگی

🔬 از منظر فیزیولوژی:

• پروستاگلاندین‌ها: مواد شیمیایی که باعث انقباض رحم و درد می‌شوند.
• انقباض بیش از حد رحمی: برای دفع اندومتر که عامل دردهای شدید است.

🧠 از منظر روانشناختی:

• استرس و اضطراب: کاهش آستانه تحمل درد.
• PMS (سندروم پیش از قاعدگی): همراه با خلق منفی، افسردگی و درد بیشتر.

بیماری‌های زمینه‌ای مرتبط با درد شدید پریودی

وجود دردهای مزمن می‌تواند نشان‌دهنده مشکلاتی جدی باشد:

• اندومتریوز: بافت داخلی رحم در خارج از رحم رشد می‌کند.
• آدنومیوز: نفوذ بافت رحمی به عضله رحم.
• فیبروم رحم: توده‌های خوش‌خیم عضلانی.
• PID (بیماری التهابی لگن): عفونت در رحم و لوله‌ها.
• تنگی دهانه رحم: موجب انسداد جریان خون پریود و درد شدید می‌شود.

✅ برای تشخیص دقیق‌تر و برنامه درمانی شخصی‌سازی‌شده، حتماً به کلینیک فوق تخصصی درد با نظارت دکتر مسعود ثقفی‌نیا، فوق تخصص درد مراجعه کنید.

سطح شدت	شرح
خفیف	ناراحتی جزئی، بدون اختلال در فعالیت روزمره
متوسط	نیازمند مصرف دارو برای کنترل درد، اما قابل تحمل
شدید	ناتوان‌کننده، اختلال در فعالیت روزمره، نیاز به مداخله تخصصی

راهکارهای عملی و خانگی برای کاهش درد قاعدگی

درمان‌های خانگی درد پریودی

• گرمادرمانی: استفاده از پد گرم روی شکم
• ورزش سبک: پیاده‌روی، یوگا، حرکات کششی
• رژیم ضد التهاب: حذف کافئین، شکر، غذاهای صنعتی
• مدیریت استرس: تمرین تنفس عمیق، مدیتیشن

درمان دارویی درد پریودی

• NSAIDs: مانند ایبوپروفن
• قرص‌های ضدبارداری: برای تنظیم هورمون‌ها

💡 برای دردهای مزمن و مقاوم، ارزیابی تخصصی در کلینیک درد دکتر مسعود ثقفی‌نیا بهترین مسیر تشخیص و درمان است.

نام دمنوش	خواص
بابونه	آرام‌بخش، ضد التهاب، کاهش انقباضات رحمی
زنجبیل و دارچین	گرم‌کننده قوی، تسکین‌دهنده درد، بهبود گردش خون
رازیانه	تنظیم هورمون‌ها، ضد اسپاسم و درد
زعفران	آرام‌بخش، تقویت رحم، ضد اضطراب
آویشن	ضد التهاب، بهبود گردش خون، کاهش اسپاسم

 

درمان درد پریودی در طب سنتی ایرانی

فلسفه درمان در طب سنتی:

• تجمع سردی و رطوبت در بدن به‌ویژه ناحیه لگن
• اختلال در گردش خون و ضعف قوای رحمی

اصول درمان:

1. گرم‌ نگه داشتن بدن
2. دفع سردی و رطوبت
3. تقویت رحم و خون‌رسانی

نام بیماری	توضیح	سن شایع	علائم اختصاصی	ویژگی مهم
اندومتریوز	رشد غیرطبیعی بافت داخلی رحم در خارج از رحم	۲۰ تا ۴۰ سال	درد لگنی مزمن، نازایی، درد هنگام رابطه جنسی، خونریزی شدید	وابسته به چرخه قاعدگی – نیازمند درمان تخصصی
آدنومیوز	نفوذ بافت آندومتر به عضله رحم	بالای ۳۵ سال	درد فشاری، خونریزی شدید و طولانی، رحم بزرگ شده	مشابه فیبروم، اما با درد عمیق‌تر
فیبروم رحم	توده‌های عضلانی خوش‌خیم داخل رحم	۳۰ تا ۵۰ سال	پریودهای سنگین، فشار لگنی، درد هنگام رابطه، احساس توده در شکم	وابسته به اندازه و محل فیبروم
PID (بیماری التهابی لگن)	عفونت باکتریایی رحم، تخمدان یا لوله‌های فالوپ	۱۸ تا ۴۵ سال	درد لگن دوطرفه، تب، ترشحات غیرعادی، درد هنگام ادرار یا رابطه	اغلب ناشی از عفونت مقاربتی – نیاز به آنتی‌بیوتیک
تنگی دهانه رحم	باریک بودن غیرطبیعی دهانه رحم که مانع خروج خون می‌شود	نوجوانی یا بعد از جراحی رحم	درد شدید پریودی، کاهش خونریزی، انقباض شدید	ممکن است نیازمند باز کردن دهانه رحم باشد

 

بهترین رویکرد درمانی چیست؟

ترکیب طب نوین و سنتی، به‌خصوص با مشاوره تخصصی در کلینیک‌های درد، بهترین روش کاهش درد پریودی است. در صورت شدت و مزمن شدن درد، حتماً از مشاوره تخصصی بهره‌مند شوید.

درمان علمی و مؤثر دردهای مزمن، خصوصاً دردهای مرتبط با چسبندگی یا بیماری‌های لگنی، نیاز به رویکردی سیستماتیک، چند‌مرحله‌ای و فردمحور دارد. در کلینیک فوق تخصصی درد با نظارت دکتر مسعود ثقفی‌نیا، فوق تخصص درد، پروسه درمانی به‌گونه‌ای طراحی شده که از ارزیابی دقیق تا پیگیری‌های پس از درمان، همه‌چیز در مسیر بهبودی کامل هدایت شود.